Tỉ lệ chính xác

Sen no Rikya, một trà sư, muốn treo một lẳng hoa trên cột nhà. Thầy nhờ một người thợ mộc giúp, chỉ cho anh ta treo cao hơn hay thấp hơn một tí, nhích qua bên phải hay bên trái, cho đến khi thầy tìm được đúng chỗ. “Chỗ đó đó,” cuối cùng Sen no Rikya nói.

Anh thợ mộc, muốn thử thầy, bèn đánh dấu chỗ đó rồi giả vờ quên mất. “Chỗ này phải không? Có lẽ, nó là chỗ này?” anh thợ mộc cứ hỏi, chỉ vào vài chỗ khác nhau trên cột.

Nhưng cảm quan về tỉ lệ của thầy chính xác đến nỗi chỉ đến khi anh thợ mộc chỉ đúng vào điểm đã đánh dấu thì thầy mới chấp nhận.

 
Bình:

• Trong nghê thuật, “chính xác” có nghĩa là… “chính xác”, không thay đổi được. Một nét cọ màu đỏ như thế thì phải như thế, màu như thế, rộng hẹp dài ngắn như thế, sai một chút thì hỏng bức tranh. Một nốt nhạc phải mạnh như thế, dài như thế, ngưng như thế, nếu khác đi là hỏng.
Nhưng sự chính xác này rất chủ quan. Hai họa sĩ vẽ cùng một cảnh, sẽ có những ý niệm chính xác khác nhau.

• Cách sống hàng ngày của chúng ta cũng thế, cách sống của mỗi người đều khác nhau. Nhưng trong tất cả mọi khác nhau đó, chúng ta có một điểm chung – đó là rất chính xác trong mọi điều theo cung cách của riêng ta, nếu chúng ta sống nghiêm chỉnh.

Nhận thức rõ ràng sự chính xác của ta trong mọi điều, đó là Thiền.

(Trần Đình Hoành dịch và bình)

 

Accurate Proportion

Sen no Rikyu, a tea-master, wished to hang a flower basket on a column. He asked a carpenter to help him, directing the man to place it a little higher or lower, to the right or left, until he had found exactly the right spot. “That’s the place,” said Sen no Rikya finally.

The carpenter, to test the master, marked the spot and then pretended he had forgotten. Was this the place? “Was this the place, perhaps?” the carpenter kept asking, pointing to various places on the column.

But so accurate was the tea-master’s sense of proportion that it was not until the carpenter reached the identical spot again that its location was approved.

 
Annotation:

• In arts, “accurate” means… “accurate”, and can’t be changed. A brush stroke with such red color must be exactly like that, with such red color, such length, and such width, a minute deviation may ruin the entire painting. A musical note must have such intensity, such length, such stop, a minute deviation will ruin the song.

However, this accuracy is very subjective. Two painters painting the same scene will have very different ideas about accuracy.

• Similarly, in the everyday ways we live our lives, each of us has a different way to live. However, with all those differences, we all have one thing in common – that is, we are very accurate in our own way, if we live seriously.

Being aware of our accuracy in all things, that is Zen.

(Trần Đình Hoành translated and annotated)

# 48