Tội lỗi là gì trong Phật triết?

Chào các bạn,

Trong các tôn giáo thần quyền, tội lỗi là bạn vi phạm một luật nào đó mà God, Chúa Trời, Allah, Ông Trời… đã ngăn cấm, như là nói dối hay giết người. Trong Phật triết tội lỗi là những điều bạn tự làm cho bạn khổ.

“Khổ” là một trong bốn chân lý vi diệu, gọi là Tứ Diệu Đế – Khổ (đời có khổ), Tập (khổ có nguyên nhân tạo khổ), Diệt (khổ có thể bị diệt), Đạo (Con đường diệt khổ, gọi là Bát Chánh Đạo).

Khổ có nhiều nguyên nhân, nhưng nói chung thì đó là si mê hay vô minh (không có ánh sáng), đầu óc tối đen nên làm nhiều điều cho mình khổ. Những điều đó nằm trong ba độc (tam độc): tham sân si – tham lam, sân hận, si mê. Tham sân si bao gồm rất nhiều thứ làm cho bạn khổ. Kiến thức bậy bạ, gọi là tà kiến. Suy nghĩ bậy bạ, gọi là tà tư duy. Làm nghề bậy bạ như giết người, trộm cắp, buôn gian bán dối, gọi là tà mạng. Làm mọi thứ xấu xa để tạo ra nghiệp xấu (bad karma), gọi là tà nghiệp. Nói năng dối trá bậy bạ gọi là tà ngữ. Người càng ngày càng lười biếng và đi lùi, gọi là bất tinh tấn hay phản tinh tấn. Sống buông thả không quan tâm gì đến thân mình, cảm xúc mình, trái tim mình, và thế giới quanh mình, gọi là tà niệm. Tâm trí đi lang thang, nhảy choi choi như khỉ, không tập trung được vào một chỗ gọi là bất định, hay loạn động.

Những điều này của tham sân si làm bạn “khổ”, không có được một tinh thần trong sáng, tĩnh lặng, minh mẫn mà bạn đã có sẵn từ nguyên thủy, từ lúc mới sinh ra đời – đó chính là Phật tính của bạn. Phật tính của bạn bị che mờ bởi tham sân si. Bạn khổ vì trái tim nguyên thủy, phật tính của bạn bị che mờ, và làm nhiều điều để bạn khổ.

Tội lỗi của bạn chính là bạn tự làm cho mình khổ. Xuống địa ngục chính là tội lỗi của bạn làm khổ đau trong tâm trí bạn.

Con đường đến Niết bàn, Thiên đàng, ngay tại đây, lúc này là Bát chánh đạo (Noble Eightfold Path). (Xem loạt bài Kinh Chuyển Pháp Luân, Phạm Thu Hường). Bát chánh đạo gồm Chánh kiến (Thấy đúng, Right view), Chánh tư duy (Nghĩ đúng, Right thinking), Chánh mạng (Nghề đúng, Right livelihood), Chánh nghiệp (Tạo nghiệp lành, Right karma), Chánh ngữ (Nói đúng, Right speech), Chánh tinh tấn (Luôn tiến bộ, Right effort), Chánh niệm (Quan sát và hiểu biết chính mình và thế giới, Right mindfulness), Chánh định (Tập trung tư tưởng để tĩnh lặng, Right concentration).

Bạn tự gây tội lỗi làm cho chính bạn khổ, bạn cũng phải tự giải thoát bạn để bạn hết khổ. Chẳng có ai nhúng tay vào đời bạn.

Bạn chịu trách nhiệm 100% cho đời bạn.

Kinh Pháp Cú (Dhammapada), đoạn 165, viết:

165. Tự mình, điều ác làm,
Tự mình làm nhiễm ô,
Tự mình không làm ác,
Tự mình làm thanh tịnh.
Tịnh, không tịnh tự mình,
Không ai thanh tịnh ai !

(Thích Minh Châu dịch)

Tự mình làm mình khổ, đó là tội lỗi – tội lỗi với chính mình.

Và tự mình phải giải thoát mình, làm cho mình thanh tịnh (giác ngộ, Niết bàn).

Không ai thanh tịnh ai.

Chúc các bạn luôn thanh tịnh.

© copyright 2023
Trần Đình Hoành
Permitted for non-commercial use
www.dotchuoinon.com